Hoe zit het eigenlijk met vleeskuikens? In Nederland worden er op elk moment zo’n 48 miljoen vleeskuikens gehouden. Na 6 weken gaan deze kuikens al naar de slacht, waardoor er in ons land elke dag 1,5 miljoen vleeskuikens geslacht worden. Deze lieve en complexe dieren hebben helaas niet alleen een kort leven, maar ook een leven vol leed. Volgens sommigen mag kip dan het meest veelzijdige stukje vlees zijn, het is ook het meest mishandelde stukje vlees.
Het fokken van vleeskuikens
Speciaal geselecteerde hanen en kippen worden apart gehouden om te dienen als ouderdieren. Hoewel deze ouderdieren langer leven dan hun kinderen is hun leven zeker geen pretje. Ze zijn namelijk zo gefokt dat ze snel groeien. Dat is handig om snel veel vlees te produceren, maar als ze niet meteen naar de slacht gaan dan gaan deze kippen al snel dood door hun onnatuurlijk grote lichaam. Om dat te voorkomen, worden de ouderdieren bewust op een dieet gezet waardoor ze altijd honger hebben en ondervoed zijn. In Nederland gaat het om 8,5 miljoen ouderdieren die continue ondervoed gehouden worden. Na zo’n 17 maanden worden ze uiteindelijk geslacht.
Daar gaan we weer: kunstmatige inseminatie
De kippen worden vaak met kunstmatige inseminatie bevrucht. De meeste vleeskippen zijn zo gefokt dat ze enorm snel groeien en een dusdanig misvormd lichaam hebben dat natuurlijk paren vrijwel niet mogelijk is. De eieren worden na het leggen weggehaald en uitgebroed in een broedmachine. Hierdoor zullen de kuikens hun moeder nooit ontmoeten. Nadat ze uit het ei zijn gekomen, worden de kuikens naar een pluimveehouderij gebracht waar ze in 6 weken tijd vetgemest worden voor de slacht.
Het puntje van de snavels moet eraf
Kort na hun geboorte moeten de kuikens al veel pijn doorstaan. Meestal wordt de snavel van de kuikens verwijderd met een infrarood laser. Dit doet men om te voorkomen dat ze elkaar gaan pikken. Dit doen zij omdat zij in onnatuurlijke omstandigheden de hele dag boven op elkaar zitten en niks te doen hebben. De snavel is erg gevoelig en volgens onderzoeken is het ontsnavelen dan ook erg pijnlijk. Ontsnavelen veroorzaakt niet alleen acute pijn, maar vaak ook chronische pijn voor de rest van zijn/haar korte leven. Helaas raken kippen ondanks dat ze ontsnaveld zijn nog steeds gestrest en pikken ze elkaar nog steeds met wat er over is van hun snavel. Daarnaast worden regelmatig ook de achterteen en bij hanen de sporen verwijderd om verwonding te voorkomen en worden soms de kammen van hanen weggeknipt.
Hoe zit het eigenlijk met vleeskuikens?
Vleeskuikens veranderen in 6 weken van een klein kuikentje in een kuiken van 2,3 kilo. Hoewel de kuikens misschien lijken op volwassen kippen als ze naar de slacht gaan, zijn het eigenlijk nog kuikens. Het zijn kleuters in een onnatuurlijk groot en misvormd lichaam. Er mogen 20 kuikens gehouden worden per vierkante meter waardoor ze elk minder dan een A4tje aan ruimte hebben. Bijna de helft van alle vleeskuikens wordt gehouden in zogenaamde megastallen. Dit zijn stallen met meer dan 220.000 kuikens. Hoewel megastallen vaak efficiënter zijn, brengt dit ook veel risico’s met zich mee. Zo zijn de meeste megastallen al wat ouder en hoeven zij niet te voldoen aan de nieuwere veiligheidseisen voor megastallen. Hierdoor is het risico op brand en ziektes groot en zijn er meteen enorm veel slachtoffers als er iets fout gaat.
De meeste kuikens komen nooit buiten
De meeste kuikens komen nooit buiten. Omdat ze altijd binnen zitten is het makkelijk om het licht te manipuleren. Door de lampen extra lang aan te laten worden de kippen gestimuleerd om meer te eten. Door het licht vooral niet al te fel te laten branden, wordt er verder voor gezorgd dat kippen minder bewegen, waardoor er meer energie over is om te groeien. Helaas laten onderzoeken zien dat deze manipulatie van licht het welzijn en de gezondheid van de dieren niet ten goede komt en dat het voor extra stress zorgt.
Omdat het maar 6 weken duurt voordat de kuikens naar de slacht gaan, worden de stallen in de tussentijd niet schoongemaakt. Hierdoor zijn de kuikens gedwongen om de hele dag in hun eigen poep te staan.
Gezondheidsproblemen van de vleeskuikens
Gezondheidsproblemen komen veel voor onder vleeskuikens. Een deel daarvan wordt veroorzaakt omdat ze zo selectief gefokt zijn op snelle groei. Zeker tegen het einde van de 6 weken kunnen de meeste kuikens hun eigen gewicht nauwelijks meer dragen. Ze zakken door hun poten of kunnen niet meer opstaan en kreupelheid komt veel voor.
Daarnaast worden veel problemen veroorzaakt doordat de kuikens in zulke onnatuurlijke omstandigheden gehouden worden waarbij efficiëntie en kostenbesparing belangrijker gevonden worden dan dierenwelzijn. Doordat de stallen niet schoongemaakt worden, krijgen de dieren vaak ammoniakbrandwonden aan hun poten. Uit onderzoek in Engeland bleek dat ruim 80 procent van de kippen daar brandwonden hadden door het leven tussen uitwerpselen. Ook veroorzaakt dit vaak luchtwegproblemen. Daarnaast is de kans op infecties erg groot door de combinatie van wonden (o.a. door pikken omdat ze zo weinig ruimte hebben) en poep.
De kippen staan letterlijk op elkaar
Verder zorgt het feit dat er zo veel kippen dicht op elkaar leven ook voor gezondheidsproblemen. Infecties en virussen kunnen zo snel verspreiden. Besmetting met salmonella, campylobacter, E.Coli en andere slechte bacteriën komen dan ook veel voor onder vleeskuikens. Volgens experts zouden tientallen miljoenen kippen in Nederland pijn lijden. Dit o.a. doordat meer dan de helft van alle kippen kreupel is door voetzweren, brandhakken of gewrichtspijn. Daarnaast komen ook andere zweren en maag-darmstoornissen door het onnatuurlijke eten vaak voor. Er wordt helaas niets aan die pijn gedaan, omdat er geen geregistreerde pijnstillers beschikbaar zijn voor kippen. Er bestaan wel niet-geregistreerde pijnstillers, maar daarvan is niet bekend hoe lang het duurt voordat die het lichaam van de kippen geheel verlaten hebben, waardoor ze bij het gebruik hiervan niet geslacht mogen worden voor consumptie.
Hoe voorkomt men dat de kuikens doodgaan?
Om te voorkomen dat er te veel kuikens voor de slacht al doodgaan door ziektes en gebreken, krijgen vleeskuikens vaak antibiotica toegediend. Gemiddeld krijgt een kuiken in 6 weken tijd 3 keer preventief een dagdosering antibiotica toegediend. Desondanks sterven er elk jaar miljoenen kippen door hartstilstand en andere hartproblemen (het hart kan vaak de snelle lichaamsgroei niet bijhouden), lever- en nierproblemen, bloedvergiftiging, infecties of omdat kippen zo kreupel zijn dat zij niet meer bij het eten en drinken kunnen komen en daardoor doodgaan van de honger en/of dorst. In het Verenigd Koninkrijk gaat ruim 5% van alle kippen dood voordat ze naar het slachthuis gaan; zo’n 45 miljoen kippen elk jaar. In Nederland gaan er elk jaar 20 miljoen vleeskuikens voortijdig dood.
Het slachten van de vleeskuikens
Na 6 weken gaan de vleeskuikens naar de slacht. Bij het vangen van de kippen komen botbreuken veel voor. Hun poten zijn vaak al zwak door hun onnatuurlijke lichaam en breken makkelijk als ze opgepakt en in kratten geduwd worden. Vaak wordt dit vrij snel gedaan waardoor er geen tijd is om voorzichtig met de kuikens om te gaan. Ook vleugelbreuken komen veel voor en de dieren lijden door de botbreuken vaak veel pijn op weg naar het slachthuis. Ruim 8% van de kippen in Nederland raakt gewond bij het vangen voor transport. Door de verwondingen en de stress gaan er aardig wat kuikens dood op weg naar het slachthuis. Vaak worden er enorm veel kippen in 1 vrachtwagen gestopt. Vrachtwagens met 7000 of 8000 kippen zijn geen uitzondering.
Stress, angst en enorm veel pijn
In het slachthuis worden de kuikens aan hun voeten opgehangen, wat volgens onderzoekers heel stressvol en beangstigend is voor de vogels. Daarna worden ze door een elektrisch waterbad gehaald waardoor ze een pijnlijke schok krijgen. Helaas gebeurt het regelmatig dat ze hierdoor niet verdoofd zijn omdat ze te veel bewegen en daardoor niet met hun hoofd het waterbad raken. Daarna wordt de hals doorgesneden, vaak met automatische messen, en vervolgens worden de kippen in de broeibak (een bak kokend heet water zodat de veren loslaten) gestopt. Helaas gebeurt het regelmatig dat kippen nog helemaal levend en bij bewustzijn zijn wanneer ze in de broeibak terechtkomen.
Er is vaak wel een persoon aanwezig die moet checken of de hals doorgesneden is en als dat niet het geval is dat met de hand moet doen. Helaas krijgt diegene in Engeland bijvoorbeeld 150 kippen per minuut te zien die gecontroleerd moeten worden en eventueel met de hand de hals doorgesneden horen te krijgen. Het is dan ook niet verrassend dat het regelmatig voorkomt dat levende kippen in de broeibak pas sterven.
In 2017 zei staatssecretaris van Dam n.a.v. rapporten van de NVWA nog dat er nog vaak fouten gemaakt worden bij het uitladen van de kippen en bij het verdoven van de kippen in het waterbad. In 2015 werden er in Nederland 574 miljoen vleeskuikens geslacht.
Kippen met een beter leven. Hoe zit dat dan?
Naast de gangbare kip die hierboven beschreven is zijn er ook kippen met bepaalde keurmerken.
Kip met één Beter Leven ster
Deze kippen zijn een iets langzamer groeiend ras en leven hierdoor ook 2 weken langer. Ze hebben meer ruimte, een natuurlijk lichtschema en een kleine overdekte buitenuitloop. Hierdoor komen bepaalde gezondheidsproblemen iets minder voor en is er meestal iets minder antibiotica nodig.
Kip met twee Beter Leven sterren
Deze kip is hetzelfde als de kip met één ster, alleen heeft deze kip een onoverdekte buitenuitloop.
Kip met drie beter leven sterren
Deze kip is een nog iets langzamer groeiend ras en leeft daarom bijna twee keer zo lang als de gangbare vleeskuikens. Deze kuikens krijgen afleidingsmateriaal, natuurlijk licht en een buitenuitloop. Daarnaast is dit biologische kip, wat betekent dat de kippen biologisch voer krijgen.
Hebben deze kippen nou echt een beter leven?
Hoewel deze kippen een iets beter leven hebben dan de gangbare kippen, komt ook hier veel dierenleed bij kijken. De kippen worden nog steeds relatief dicht op elkaar gehouden en in onnatuurlijk grote groepen waardoor ze elkaar vaak verwonden. Biologische kippen worden niet ontsnaveld, maar omdat ze nog steeds gedwongen dicht op elkaar leven, komen pikwonden veel voor. Ook komen dezelfde ziektes en gebreken onder deze kippen nog steeds veel voor, alleen iets minder. Verder is het transport en de slacht bij deze kuikens hetzelfde als bij gangbare vleeskuikens.
Bronnen:
Wakker Dier, Viva! UK & PETA UK
https://milieudefensie.nl/vee-industrie/megastallen/provincies/nederland
https://nos.nl/op3/artikel/2188187-waarom-staan-in-nederland-zo-veel-megastallen.html
http://www.thepoultrysite.com/poultrynews/9437/fears-for-future-of-chicken-industry/
https://www.theguardian.com/environment/2016/apr/24/real-cost-of-roast-chicken-animal-welfare-farms
https://nos.nl/artikel/2158587-nog-steeds-veel-mis-in-pluimveeslachthuizen.html
https://www.nieuweoogst.nu/nieuws/2017/03/25/niveau-campylobacter-in-kip-blijft-dalen
https://www.beroepsziekten.nl/beroepsziekten/salmonellose
Kestin, S.C.; Gordon, S.; Su, G & Sørensen, P. (2001). “Relationships in Broiler Chickens between Lameness, Liveweight, Growth Rate and Age”. Veterinary Record 148(7), pp. 195-197. http://europepmc.org/abstract/med/11265995
Danbury, T.C.; Weeks, C.A.; Chambers, J.P.; Waterman-Pearson, A.E. & Kestin, S.C. (2000). “Self-selection of the Analgesic Drug Carprofen by Lame Broiler Chickens”. Veterinary Record 146(11), pp. 307-311. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10766114
Ellen, H.; Leenstra, F.; van Emous, R.; Groenestein, K.; van Harn, J.; van Horne, P.; de Jong, I.; Kense, M.; Mevius, D. & Wagenaar, J.A. (2012). “Vleeskuikenproductiesystemen in Nederland: Vergelijkende Studie”. Rapport 619. Wageningen UR Livestock Research http://edepot.wur.nl/222179
Ken jij iemand die alles over het veganisme, dierenrechten en het milieu weet en daarnaast ook nog eens vloeiend Mandarijn spreekt? Maak kennis met Elise... en haar 3 lieve katten. Meer blogs lezen…
Elise
Blogger
