Je hebt besloten om (vaker) vegan te eten. Super! In het begin kan het lastig zijn om dit uit te leggen aan familie, vrienden en collega’s. Hoe kun je omgaan met vervelende reacties?
Mensen willen vaak niet over veganisme horen, omdat zij hierdoor met hun eigen gedrag geconfronteerd worden. Bijna iedereen is tegen dierenmishandeling, maar tegelijkertijd betaalt men voor het slachten en houden van dieren onder slechte omstandigheden. Dit staat haaks op elkaar en is lastig te begrijpen. Daarom delen we in dit artikel informatie hierover en tips over hoe je hiermee om kunt gaan.
Verschillende reacties op veganisme
Hopelijk zijn er in jouw omgeving mensen die positief reageren op jouw besluit om vegan te leven. In de praktijk zijn er vaak ook mensen die dit besluit niet goed begrijpen. Misschien zijn zij niet op de hoogte van de negatieve gevolgen van de dierenindustrie of – waarschijnlijker – zijn zij wel (deels) op de hoogte, maar willen hier niet over nadenken. Ze willen er liever niets over horen, al helemaal niet tijdens het eten, want dan smaakt het ineens toch een stuk minder lekker.
Negatieve reacties
Veganisme ontvangt vaak negatieve reacties. Of het nu persoonlijke reacties zijn of reacties op social media: het feit dat je vegan leeft kan veel weerstand bij anderen oproepen. Mensen die een discussie willen starten, grapjes maken of vervelende vragen stellen. Mensen doen alsof je je moet schamen voor jouw compassie voor de wereld. Uit angst voor deze negatieve reacties, zeggen sommigen dan ook liever niet dat zij veganist zijn. Terwijl dit iets is waar je trots op kunt zijn!
Waarom maakt veganisme mensen zo boos?
Iedereen die veganist wordt, doet dit met de beste intenties en compassie voor de wereld. Dus waarom roept veganisme dan zoveel negatieve reacties en weerstand bij mensen op?
Mensen zijn fundamenteel goede wezens, of dat willen we in ieder geval zijn. We willen andere mensen, dieren en de planeet liever geen of zo min mogelijk schade toebrengen. Om slechte dingen te doen, moeten mensen zich distantiëren van de werkelijkheid. Dit wordt in de psychologie ook wel het afweermechanisme genoemd: een techniek van het onderbewuste brein om bepaalde realiteiten die te veel angst of verdriet oproepen, uit het bewustzijn weg te houden.
Iedereen heeft wel een idee hoe er met dieren wordt omgegaan in de vee-industrie. Het is angstaanjagend om na te denken over het verschrikkelijke leven en het einde van het leven van deze dieren. Ons onderbewuste brein beschermt ons hiertegen met dit afweermechanisme. Het is uiteraard veel gemakkelijker om te doen alsof die frikandel aan een boom groeide of alleen uit de supermarkt kwam, dan om na te denken over hoe het product is geproduceerd en wat voor impact dat heeft gehad.

Afweermechanisme: veganisme bekritiseren
Het afweermechanisme werkt als volgt: gedachten die angst of verdriet oproepen, worden tegengehouden door het tegenovergestelde te overdrijven. Mensen gaan dan in de tegenaanval omdat zij door jouw veganisme geconfronteerd worden met de gedachten die zij afweren.
Mensen willen niet bijdragen aan de verschrikkelijke vee-industrie, sterker nog, we willen hier helemaal niet over nadenken. En we willen al helemaal niet denken dat we immoreel zijn. Het idee dat we dieren – die emoties en pijn ervaren – vasthouden, doden en opeten geeft ons zoveel oncomfortabele gedachten dat ons ego ons ertegen beschermt. Ons ego wil niet dat we geloven dat we een slecht mens zijn. Het doet wat het kan om deze gedachten te ontwijken. Het verstopt de verschrikkelijke waarheid en de emoties die hierbij komen kijken en overdrijft dan het tegenovergestelde.
Dat is waarom veganisten vaak argumenten horen als “maar planten hebben ook gevoel” en “we moeten wel dieren eten anders komen er te veel dieren op de planeet”. Mensen komen met de meest gekke gedachtekronkels om hun gedrag te verdedigen en maar niet te hoeven denken over het leed dat ze veroorzaken.
Hoe ga je om met vervelende reacties?
Ten eerste, onthoud dat je trots mag zijn op jezelf wanneer je kiest om vegan te leven. Deze keuze heeft enorm positieve gevolgen.
Veel mensen die vragen stellen over jouw redenen om vegan te eten, zijn daadwerkelijk geïnteresseerd en willen weten wat voor jou persoonlijk de reden was. Leg uit waarom je deze keuze gemaakt hebt en wellicht kun je deze mensen hiermee inspireren. Deel vooral de leuke en positieve dingen die veganisme brengt. Tuurlijk kun je documentaires aanraden, maar deel vooral ook lekkere recepten en ervaringen over hoe goed jij je voelt met je vegan levensstijl. Je kunt ook eens iets van je lekkere baksels delen met anderen en zo laten zien en proeven hoe lekker plantaardig eten is!
Maar wat als mensen totaal niet geïnteresseerd zijn, maar slechts negatieve opmerkingen maken of je voor de gek houden? Houd in gedachten dat je niet aan deze discussies hoeft deel te nemen. Je kunt altijd aangeven dat je niet wilt discussiëren over je levenswijze en eetpatroon.
Draai het om
Je kunt de bal ook terugkaatsen. Mensen willen weten waarom jij geen dierlijke producten eet, vraag hen eens waarom zij dat wel doen. Het is alsof je als veganist al je argumenten klaar moet hebben om jezelf te verdedigen, terwijl het wel gebruiken van dierlijke producten juist veel negatieve gevolgen heeft.
Veganistisch leven is een bewuste keuze. Mensen die dierlijke producten gebruiken, hebben hier vaak geen bewuste keuze in gemaakt omdat zij zo zijn opgevoed en het als ‘normaal’ wordt gezien om zo te leven. Mensen zijn kuddedieren en houden niet van verandering, vooral niet als we er moeite voor moeten doen. Veel mensen doen wat sociaal geaccepteerd is en denken vaak niet na bij de keuzes die ze maken.
Zaadjes planten
Wanneer mensen negatief op jouw keuze voor veganisme reageren, onthoud dan dat zij zo reageren omdat ze met hun eigen gedrag geconfronteerd worden. En vergeet niet dat jij (waarschijnlijk) ook ooit dierlijke producten gebruikte en de waarheid (onbewust) negeerde. Iedereen komt er op zijn eigen tijd achter. Het beste is om positieve informatie te verspreiden en te laten zien hoe leuk en lekker vegan leven is. Weet dat je met elk gesprek een zaadje plant en in de loop der tijd inspireer je ongetwijfeld anderen om ook (vaker) diervriendelijke keuzes te maken.
In contact komen met andere vegans? Bezoek een vegan Facebookgroep of neem deel aan een online groepsgesprek van de Nederlandse Vereniging voor Veganisme. Bekijk ook de agenda voor vegan evenementen.