Dierproeven: Wat zijn de grootste problemen?

Wereldwijd worden elk jaar ongeveer 115 miljoen dieren gebruikt voor dierproeven. Daarvan vinden er zo’n 12 miljoen plaats in Europa en een half miljoen in Nederland. Helaas worden daarnaast ook nog een hoop dieren gefokt voor dierproeven en gedood zonder ooit voor dierproeven gebruikt te worden.

Veel ongebruikte dieren

Helaas worden er bij dierproeven veel dierenlevens onnodig verspild. Vaak worden er veel meer dieren gefokt dan nodig zijn voor dierproeven. Dit is omdat er altijd extra dieren beschikbaar moeten zijn voor experimenten. Deze moeten na enige tijd gedood worden wanneer duidelijk is dat ze niet voor experimenten gebruikt gaan worden, want er komen steeds meer nieuw gefokte dieren bij en het is wettelijk verplicht om dierenleed zoveel mogelijk te beperken. Daardoor is het ook verplicht om dieren die niet gebruikt gaan worden als het ware uit hun lijden te verlossen.

Daarnaast zijn er voor onderzoeken vaak bepaalde eisen aan dieren, waardoor de gefokte dieren die daar niet aan voldoen onnodig zijn. Bij sommige onderzoeken zijn bijvoorbeeld alleen vrouwelijke dieren nodig, waardoor de helft van de gefokte dieren (alle mannetjes) eigenlijk een bijproduct zijn. Deze ongewenste bijproducten van het fokken worden vrij snel na hun geboorte gedood. Dit is ook weer omdat dieren die niet gebruikt gaan worden voor dierproeven niet onnodig mogen lijden en dus verplicht gedood moeten worden. In Nederland worden er elk jaar rond de half miljoen ongebruikte proefdieren gedood (naast de half miljoen die dus wel voor experimenten gebruikt worden).

Te weinig gebruik van alternatieven

Helaas worden alternatieven nog lang niet altijd gebruikt terwijl dat wel mogelijk is. Dit heeft vaak te maken met geld en de houding van onderzoekers. De meeste onderzoekers zijn jaren getraind in het doen van dierproeven en hebben daarna ook al jaren zelf onderzoek gedaan op die manier. Veel ervan zien geen probleem met het gebruik van dieren en staan niet open voor het overgaan op alternatieven. Deze weerstand uit de sector zelf zorgt ervoor dat alternatieven regelmatig niet gebruikt worden wanneer die er al wel zijn. Daarnaast speelt geld ook een rol. Alternatieven kunnen soms een stuk duurder zijn of er is eerst een investering voor nodig. Medewerkers moeten leren hoe de alternatieven werken of er moeten speciale nieuwe faciliteiten komen om met de alternatieven te werken en/of om ze te maken. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat het overgaan op nieuwe alternatieven vaak lang kan duren.

Inefficiënte regelgeving en samenwerking

Het aantal dierproeven zou al een stuk verminderd kunnen worden als landen beter met elkaar samen zouden werken. Nu worden nieuwe geneesmiddelen en nieuwe producten/ingrediënten van producten in veel verschillende landen apart getest. Tegenwoordig wordt het voor Nederland op Europees niveau getest, maar veel andere landen hebben in hun regelgeving staan dat het verplicht is dat dingen in hun eigen land getest worden. Hierdoor worden veel producten (medicijnen, schoonmaakmiddelen etc) in veel verschillende landen getest waarbij elke keer een grote groep dieren nodig is. Het zou al een hoop schelen als er wereldwijd afspraken gemaakt zouden worden over dierproeven waardoor elk product niet in elk land afzonderlijk op dieren getest hoeft te worden.

Onderzoek is vaak niet nuttig voor mensen

Voor onderzoek rond een bepaald thema of aandoening worden verschillende diersoorten gebruikt. De vertaalslag naar de menselijke situatie blijft een probleem. Hierdoor is naast de handel in klassieke proefdieren een uitgebreide fokindustrie ontstaan die zich richt op het ontwikkelen van genetisch gemanipuleerde diermodellen. Het DNA van proefdieren wordt gemanipuleerd, waardoor ze in hoge mate gevoelig worden voor specifieke ziekteverschijnselen die ze van nature niet – of in mindere mate –ontwikkelen.

Volgende blog in deze serie over dierproeven: Wat zijn de alternatieven?

Links naar de andere blogs: