“Als je veganistisch gaat leven, wordt je hele belevingswereld anders. Er bestaat een beweging van mensen die een vork om hun pols doen bij wijze van armband. Daarmee gaan ze een commitment aan om nooit meer met een ander aan tafel te gaan als diegene vlees eet. Daarvan vonden wij dat je te veel mensen buitensluit. Inmiddels beleven wij er ook weinig tot geen lol meer aan als er een festijn is met veel vlees, zoals een barbecue. Daar doen we dan ook niet meer aan mee. Gelukkig houden familie en vrienden rekening met ons.”
“Je inzetten voor natuur en klimaat hoort bij veganisme”
Aan het woord is Janneke Postulart (37), samen met Leon ter Linden (46) ouders van Robin (10), Casper (9) en Marijn (7). Zij zijn heel overtuigd over hun keuze voor het veganisme. Dat geldt ook voor hun oudste zoon Robin, die mensen de vraag stelt: “Is dat echt vlees? Is dat echte vis? Eét jij dat?” Dat ervaren mensen soms als confronterend.
Meer energie
Een grotendeels vegetarische leefstijl kwam begin 2016 op het pad van het gezin uit Sint Odiliënberg in Limburg. “We waren net verhuisd en één van de kinderen sliep heel slecht.” vertelt Janneke. “We hadden al van alles geprobeerd, maar niets hielp. Daardoor sliepen ook wij inmiddels al 2,5 jaar nog maar 4 tot 5 uur per nacht. We waren doodmoe. Mijn zus Stienke raadde me toen het boek ‘Your 50 days of green happiness’ aan. Ik bladerde er eens in en zag superslanke meiden en superbewerkelijke recepten met ingrediënten die wij niet in ons keukenkastje hadden staan. Daar begin ik niet aan, dacht ik. Maar in feite hadden wij geen opties meer, wij moesten een bedrijf runnen en ons gezin draaiende houden. En dus zijn we gewoon begonnen. Dat betekende 1,5 uur per dag in de keuken staan. Na 2 weken hadden we echt meer energie en konden we dagen tot 19.00 à 20.00 uur volhouden in plaats van dat we om 15.00 uur uitgeblust waren. Toen dacht ik, hoe kan dat? Bij geen enkele instantie had ik hierover gehoord.”
Leon was degene die zich in de achtergronden van plantaardig eten ging verdiepen door erover te lezen en documentaires te kijken. “Allereerst kwam ik Cowspiracy tegen, daardoor realiseerde ik me dat ook biologisch eten – wat ons gezin al deed – een keerzijde heeft. Dat maakte dat we besloten om alleen nog vegetarisch te eten. Op internet kwam ik vervolgens Earthling Ed tegen, een bekende, activistische veganist. Zijn insteek was het dier, het wezen zelf. Daarna kwam ik uit bij de documentaire ‘Dominion’. Die toont het leven van het dier, van de geboorte tot hoe ze geslacht worden. Bij die filmpjes zat ik letterlijk te janken. Na het zien ervan ben ik beter gaan beseffen waarom mensen kiezen voor veganisme. In de winkel zie ik nu kadavers liggen in plaats van een lekker stuk vlees.”
Lieve labradors
Janneke had in haar tienertijd al eens vier jaar vegetarisch geleefd, maar is toen onder invloed van haar omgeving weer vlees gaan eten. In haar studententijd was het een goedkoop voedingsmiddel. “In de jaren na 2010, toen we nog niet vegetarisch aten, was het Leon die, als hij stond te koken, niet wilde beseffen dat het een kip was die hij in stukjes aan het snijden was, want dan verdween zijn eetlust. Maar juist hij werd dus steeds stelliger. Op oudejaarsavond 2017 zei hij dat hij vanaf de volgende dag alleen nog maar veganistisch zou eten. Uit verbaasdheid moest ik daar wat om lachen en zei, ik doe wel mee, hoor. Pas daarna ben ik me meer in het veganisme gaan verdiepen. Maar bijvoorbeeld ‘Dominion’, waar Leon naar keek, kan ik niet aanzien, daar raakt mij te hard. Nu ik besef hoeveel dierenleed er is, loopt bij het zien van sjasliek niet meer het water in mijn mond, maar zie ik alleen nog het dierenleed daarachter. Wat andere mensen ook zouden zien als er lieve labradors ingepakt in de winkel zouden liggen.”
Vegan pizza’s
Inmiddels eet het gezin nu vier jaar veganistisch en daarvoor twee jaar grotendeels vegetarisch. Vlees wordt sinds zes jaar niet meer gekocht en ook niet thuis gegeten, maar in het begin dachten Janneke en Leon bij bijvoorbeeld Mac Donald’s, ach, voor deze keer, laat maar, als de kinderen kipnuggets bestelden. Vrij snel daarna begonnen de kinderen vragen te stellen aan hun ouders. Zij vonden het onlogisch als thuis andere principes golden dan elders. Vanaf dat moment trokken Janneke en Leon één lijn, al voelden zij zich soms bezwaard als de kinderen bij iemand anders gingen eten, omdat zij meenden anderen extra werk te bezorgen. Toch reageerden die andere mensen daar positief op en hielden ze er rekening mee dat Robin, Casper en Marijn plantaardig eten. “Soms worden er nog snoepjes uitgedeeld die niet vegan zijn. We hebben met de kinderen afgesproken dat ze dan hun eigen beslissing nemen of ze wel of niet iets aanpakken. Wat gebeurde was het tegenovergestelde. Ze zeiden, we vinden het niet leuk als er geen traktatie voor ons is, maar gaan het ook niet eten. Fijn voor de kinderen is dat er ook docenten geïnspireerd raken. Laatst hebben ze bij één van de kinderen in de klas samen vegan pizza’s gemaakt.”
Fotografie door Eva Sanders, Made by Eva.
Supersimpel
Janneke en Leon ervaren het niet als duur of lastig om plantaardig te koken voor hun gezin. Volgens Janneke is het net zo duur als je het zelf maakt. “Recepten zijn supersimpel te veganiseren. Gelukkig maar, want wij zijn geen koks die heel lang in de keuken staan. Toen we nog vlees aten, noemde Leon allereerst het vlees bij de vraag wat we wilden eten. Voor mij stonden toen al de groenten voorop. Dat was voor ons geen versiering. Ook nu koken we met veel verschillende groenten, vaak in combinatie met rijst of wraps, dan kunnen de kinderen zelf bepalen wat ze erin doen. Ook eten de meeste kinderen die ik ken vegan nuggets. Dat is handig als er vriendjes blijven eten. Voor tekorten zijn we niet bang. Alle drie krijgen ze zo nodig B12 en vitamine D, die verder vaak ook zijn toegevoegd aan melk- of vleesvervangers.” Van de Vegan Challenge vinden Janneke en Leon het heel handig dat je op nieuwe ideeën komt. Ook vinden zij de recepten laagdrempelig en in de lijn van de Nederlandse eetgewoontes. Leon benadrukt dat de duur van de challenge, in combinatie met de begeleiding, zorgt voor de omslag. Die omslag heeft het gezin ook gemaakt als het gaat om de voeding van de hond. Janneke vertelt dat hun vorige hond is omgegaan op vegan brokken, toen het gezin vegan ging eten. Ook de huidige hond eet plantaardig en dat gaat prima.
Wereld verbeteren
Nadat Janneke en Leon hun eigen leefpatroon aan het veganisme hadden aangepast, vonden ze het logisch een volgende stap te zetten. Want volgens Leon kun je niet volstaan met denken dat, als je veganist wordt, je de wereld verbetert. “Overstappen op veganisme is voor mij een nulpunt. Pas nadat ik me meer ben gaan inzetten om anderen te inspireren tot een vegan levenswijze, droeg ik voor mijn gevoel meer bij. Ik ben enkele jaren geleden mee gaan doen aan een groep in Roermond die voorbijgangers op straat beelden liet zien en in gesprek ging. Met als doel hen te stimuleren deel te nemen aan de Vegan Challenge. Die eerste groep had van die Anonymous maskers op om aandacht te trekken, dat werkte. Maar we wilden mensen liever op een meer toegankelijke manier benaderen. Toen hebben wij onze eigen groep opgestart. Die wilde onder andere rekening houden met jonge kinderen en zorgen dat zij geen beelden uit het slachthuis zagen. Daarom zijn we onder andere beelden gaan tonen van hoe intelligent een varken en hoe speels een koe zijn. Maar toen kwamen er veel minder mensen op ons af. Soms moeten beelden schuren, willen mensen het gesprek aangaan. Corona zorgde voor meer afstand. Vanaf dat moment ben ik mij meer op de achtergrond gaan inzetten voor de Omwentelaars.”
Expertise inzetten voor goed doel
De Omwentelaars is een beweging voor iedereen die zich inzet en/of wil werken aan een mooiere, groenere en duurzamere toekomst. De deelnemers willen graag verschil maken op een positieve wijze. Of het nu grote of kleine stappen zijn maakt niet uit. Mensen sluiten zich aan als Omwentelaar om zich te laten inspireren en/of een inspiratiebron te zijn voor een ander. Georganiseerd worden onder andere impactgesprekken, excursies en workshops. De eerste editie van een impactavond over plantaardige voeding, gevolgd door een workshop in de keuken van een school, heeft inmiddels plaatsgevonden, mede geïnitieerd door Janneke.
Als software ontwikkelaar (Leon) en grafisch ontwerper en toekomstverbinder (Janneke) leveren beiden een aanzienlijke bijdrage aan onder andere de Omwentelaars, ook al gaat het om vrijwilligerswerk. Dat is een bewuste keuze. “Wij willen onze expertise inzetten voor een goed doel”, licht Janneke toe. “Ook al betekent dit dat de tijd die wij in betaald werk steken, daardoor minder is. Maar door de duurzame keuzes die wij maken, hebben wij ook minder uitgaven en dus meer ruimte om vrijwilligerswerk te doen. Om duurzamer te leven doe ik bijvoorbeeld mee met een kledingruil-initiatief en hebben we geen auto, dat bespaart tegelijkertijd ook geld. Bovendien zetten wij de verwarming op 17 graden en dragen wij dikke truien.”
Zowel Janneke als Leon vinden dat je inzetten voor de dieren hand-in-hand gaat met je inzetten voor de natuur en het klimaat. “Wij vinden het logisch om dit als veganist met elkaar te combineren”, aldus Janneke. “Met vliegen vernietig je toch indirect de habitat van de dieren. Idem voor onbeperkt consumeren,” vult Leon aan. “Voor ons is de oplossing om groenten lokaal te kopen”, stelt Janneke. “Inmiddels brengen we dit ideaal in de praktijk door deelname aan het Mooshöfke, een lokale bio-vegan tuinderij die werkt op basis van solidaire vergoeding. Daardoor komen mensen weer in verbinding met hun voedsel en waar het vandaan komt.”
Favoriete recepten:
Pannenkoekentaart (van de kinderen)
Ovenschotel di mama (van Janneke)
Indonesische gado-gado (van Leon)
Kijken naar wat Janneke en Leon inspireert?
https://www.cowspiracy.com/ (te zien op Netflix)
https://earthlinged.org/
https://www.dominionmovement.com/watch
https://www.noshitfood.nl/
Lezen hoe zij hun idealen in de praktijk brengen?
https://deomwentelaars.nl/
https://mooshofke.nl/
https://degroenetransformator.nl/
Regina Buijze
Regina Buijze (1960) heeft na werkzaam te zijn geweest in de journalistiek en communicatie gekozen voor het onderwijs. Dit is haar vijfde jaar als docent Nederlands bij Wings Agora in Roermond. Regina eet vegetarisch sinds ruim 27 jaar, waarvan nu 4 jaar veganistisch.
Regina Buijze
Blogger
