Voor deel 1 van deze review docu-serie One Planet, klik hier.
Voor deel 2 van deze review docu-serie One Planet, klik hier.
Aflevering 5: From deserts to grasslands
Eén vijfde van de planeet is woestijngebied. Er zijn zelfs gebieden waar nog nooit regen is geconstateerd. Woestijnen zijn belangrijk voor veel diersoorten.
Er is bijvoorbeeld een broedgebied voor de Arabische aalscholver in een woestijn. Ze worden hier niet gestoord door roofdieren en kunnen veilig hun jongen grootbrengen. Nou ja, veilig, ze stelen wel graag voeding van elkaar. De jongen rennen achter iedere vogel aan die voedsel in z’n krop verstopt heeft. Maar helaas, alleen hun eigen jong wordt gevoed. Deze vogels zijn voorbereid op de warmte en koelen zichzelf door te hijgen. Het omliggende water bevat veel mineralen door het woestijnzand dat richting het water waait, vooral als er vogels rondvliegen. Zo zorgt de droge woestijn toch voor leven.
We zien olifanten die op zoek zijn naar water en voedsel. Hier werkt de woestijn de dieren tegen. Er leven nog maar minder dan 150 olifanten in Namibië, in deze oude woestijn waar maar een of twee keer per jaar regen valt. Ze moeten 200 kg voeding per dag eten om te overleven en moeten daarvoor veel rondtrekken. Olifanten hebben een goed geheugen. Hun kennis wordt overgebracht van generatie op generatie. Het alsmaar veranderende landschap zit ze tegen. De waterpoelen die nieuw plantleven creëren en daarmee voeding voor olifanten, zijn verdwenen.
Ook woestijnleeuwen zijn net zo zeldzaam als de olifanten geworden. Ze durven de jonge olifanten niet aan te vallen zo lang deze in een groep met volwassen dieren lopen. Voor nu zijn de jongen veilig. De olifanten vinden eindelijk wat bomen, maar deze zijn ook niet zo gegroeid als andere jaren. De takken zijn te hoog en er zitten geen vruchten aan. Ze moeten weer verder zoeken.
Op andere plekken zorgt de regen voor graslanden. Grote groepen gnoes trekken over het landschap, wat aandacht trekt van roofdieren. Vijf cheeta’s werken samen in de jacht, maar de gnoes zijn ze vaak te slim af. Een grote gnoe is te sterk en de cheeta’s moeten goed samenwerken om er een te kunnen vangen.
De docu-serie One Planet laat ook zien dat er steeds minder plek is voor graslanden. 180 jaar geleden waren er nog miljoenen bizons op de grote vlaktes in Noord-Amerika. De prairie wordt bedreigd door landbouw. Er zijn nog maar 30.000 wilde bizons en 90% van de prairie is verloren. Wat wij eten en hoe we het produceren, zal de toekomst bepalen voor de graslanden van onze planeet.
Dit is voor ons veganisten geen nieuws, maar wat fijn dat dit erkend wordt in een serie die over onze planeet gaat!
Ook zien we nog een leuk stukje over insecten. Rupsen die een mierennest infiltreren om verzorgd te worden, en er pas als vlinder uitklimmen. Is het instinct dat een rups het geluid van een mier na gaat bootsen? Of hebben ze toch een vorm van intelligentie, voor zo’n klein diertje. Frappant hoe de natuur werkt. Als er iets gebeurt met de mieren, of met hun leefgebied, zal deze mooie vlinder uitsterven.
Aflevering 6: The high seas
Diepe oceanen, ver van land, waar wij mensen weinig van zien. Waar grote groepen dolfijnen zwemmen. Ze zijn in paniek. Ik heb nog nooit zo’n grote groep dolfijnen bij elkaar gezien, er kunnen wel 10.000 dolfijnen in een school zwemmen. Dit zijn spinnerdolfijnen, vernoemd naar het spinnende geluid dat ze maken. Er wordt op ze gejaagd, door orka’s in dit geval. Maar ook door mensen. Ze zwemmen vaak boven scholen tonijn.
Het WNF meldt dat tonijnvissers er gebruik van maken door hun netten om de duidelijk zichtbare scholen dolfijnen te zetten. Nieuwe vismethoden hebben de bijvangsten enigszins verminderd.
De docu-serie One Planet vertelt verder dat blauwe vinvissen met hun lengte van 30 meter de grootste dieren zijn die ooit bestaan hebben. Een jong is met een maand oud al 8 meter lang. Toch is veel van hun leven nog een mysterie omdat ze diep in oceanen leven. We hebben onlangs pas plekken gevonden waar ze dichterbij land komen zoals de golf van Californië. Een vrouwelijke vinvis krijgt maar eens in de twee tot drie jaar een jong. Niet ieder jong redt het tot volwassenheid. Ze zijn inmiddels beschermd en de aantallen nemen langzaam weer toe.
Deze dieren leven in wateren waar de zon veel op schijnt. Maar het is ook prachtig om te zien welke interessante dieren in het donker leven! Helemaal onder in het water leven dieren waar we nog nooit van gehoord hebben. We hebben nog niet alle dieren ontdekt die hier leven. Ze lijken wel uit een cartoon te komen. Dit moet je zien om te geloven!
Ook groeien er zuurstofrijke plantjes, fytoplankton, in de diepe oceanen. Deze zijn onmisbaar in de zuurstofketen. Ze dienen als voedsel voor de meeste dieren in deze diepte. De diepte is 95% van de beschikbare ruimte. Hier is de druk zo groot dat een camera naar beneden wordt gestuurd om de rare dieren hier te filmen.
Er zwemt een langwerpig maar plat, zilverachtig visje. Visje zeg ik, en dan hoor ik dat hij wel 10 meter lang is.. Een riemvis, ook wel haringkoning genoemd. Hij zwemt rechtop, snel en wendbaar. De vis gebruikt zijn rugvin om te bewegen. Deze bijzondere vis wordt niet vaak gefilmd, maar hij is een keer gespot in het programma ‘River Monsters’. De presentator moest ‘s nachts gaan duiken om deze vis vast te leggen.
Een doorzichtig vlokreeftsoort, een cystisoma, leeft hier in het donker. Transparantie is een goede manier om te voorkomen dat je voedsel wordt voor grotere dieren. In deze duisternis creëren de dieren hun eigen licht. Bioluminescentie, zoals bij vuurvliegjes. Naar schatting zijn 90% van de diepzeedieren zijn in staat bioluminescentie op te wekken.
Dit heeft verschillende functies. De draakvis gebruikt een lichtgevend lokaas, dus het licht wordt gebruikt om andere dieren aan te trekken. Zijn tanden lijken echter ook lichtgevend, dit maakt het echt een monstertje en het lijkt me vreemd dat daar een prooi op afkomt. Een hengelvis heeft ook dergelijk lokaas die recht voor zijn mond hangt. Deze vissen hebben een grote kop en een klein lijfje.
Op de bodem leeft wit koraal en er is dus koraal dat kan leven zonder zon. Er zitten poliepen op het koraal die tentakels hebben om voedsel te vangen, kleine insecten. In het koraal zitten veel visjes verstopt. Maar er kruipt ook een borstelworm door de gangen. Deze gaat de poliepen langs om het eten te stelen dat dezen gevangen houden. Toch brengt deze worm ook een vorm van bescherming. De zee-egels die het koraal aanvreten, worden door de wormen aangevallen. De worm bijt in de zee-egel tot deze van het koraal afvalt. Zo beschermt hij zijn woning.
Blauwvintonijn zijn ook roofdieren. Ze jagen in grote scholen van wel honderd vissen samen. Langzaam leiden ze een groep ansjovis naar de oppervlakte. Als ze bijeen gedreven zijn, valt de tonijn aan. Het is een georganiseerde aanval, iedere vis neemt zijn kans en sluit dan achteraan de rij weer aan. Blauwvintonijn is erg waardevol voor vissers en is door overbevissing bijna uitgestorven. Gelukkig besteedt de serie ook aandacht aan deze problemen. Het zijn niet alleen mooie plaatjes en er wordt een goede boodschap overgebracht!
Door overbevissing krijgen kleine inktvissen de kans om alles over te nemen. Deze diertjes planten zich makkelijk en snel voort. Dit is weer een voorbeeld van de onbalans op de planeet. Zeeleeuwen eten normaal meer eiwitrijke voeding, maar moeten nu op inktvis leven. ‘Zoals de dieren zich moeten aanpassen, zullen wij ons ook moeten aanpassen in onze voeding.”
Wauw, mooie uitspraak!
Gastblogger
Blogger
