Aflevering 7: forests
Een Taiga ofwel een boreaal woud is wordt gekenmerkt door uitgestrekte, koude en vochtige naaldwouden. Het Russische woord tajgá betekend naaldwoud, en is afkomstig uit het Mongools. Deze wouden vormen samen het grootste bosgebied op aarde. Het is het noordelijkste gebied waar (merendeels) naaldbomen, en de daarvan afhankelijke diersoorten en vegetatie, kunnen overleven.
Het boreale bos strekt zich uit van Rusland in het oosten, door Europa, naar Noord-Amerika. Het bevat veel bomen en het slaat daarmee meer dan 40 procent van de koolstof in de wereld op. Hierdoor is het een vitaal element in de strijd tegen klimaatverandering. Het verhaal van deze aflevering begint in Rusland in een van deze wouden.
Het is winter en de wouden lijken leeg. Maar hier bevind zich een wezen dat zo zeldzaam is, dat het bijna als mythisch dier word beschouwd: de Siberische tijger. Er zijn minder dan 600 van deze tijgers. Ze moeten veel eten om de zware winter te overleven. Voor alle dieren is eten schaars in deze wintertijd. Vogels en wilde zwijnen leven van dennenappels.
In de winter zijn de dagen zo kort en is de temperatuur is zo laag dat de groei van het bos compleet stilstaat. Er bevinden zich niet veel dieren. Roofdieren zijn afhankelijk van de vis die door het gebied trekt. De zalm bijvoorbeeld die zijn jaarlijkse trip door de rivieren maakt. Groepen zeearenden leven in de buurt van de rivier, dicht bij hun voedselbron. Deze indrukwekkende vogels moeten flink vechten voor hun voedsel. De oudere mannetjes laten zich nog niet de restjes wegpikken. Wanneer een jonge vogel eindelijk zelf een vis gevangen krijgt, vliegt iedereen er op af, en blijven ze vaak alsnog met niets over.
Wat meer naar het zuiden bevindt zich het laatste ‘Great Redwood’ bos. Van deze bomen is nog maar 5 procent over. Hier zijn de omstandigheden minder hard dan in het noorden. De wind neemt vochtige, warme lucht mee hiernaartoe. Maar tegen het einde van de zomer is het bos zo verdroogt, dat er weinig hoeft te gebeuren voor een bosbrand. Het vuur verspreid zich dan snel, mede door de wind. Het bos lijkt totaal vernietigd maar is verre van dood. Binnen enkele maanden komen er weer bloemen en nieuwe bomen op. Veel van deze planten zouden er niet komen zonder de bosbrand. Nu komt er meer zon bij de bodem van het bos, zon die leven geeft aan de nieuwe groei. De oudere bomen kunnen het vuur weerstaan door hun dikke, vuurbestendige bast.
De meeste bossen kunnen niet op deze manier herstellen. In India bevind zich de ‘West-Ghats’, dit is een bergketen in het westen van het Indiase Schiereiland in India. Hier zijn bossen waarin zich een derde van alle diersoorten van India. De leeuwstaart maki voedt zich met vruchten van de bomen, waardoor de zaden worden verspreid. Neushoornvogels verspreiden de zaden nog verder, ten voordeel van de bomen.
In Afrika bevind zich het Miombo bos. Hier bevinden zich veel dieren, van grote olifanten tot rupsen. En de rupsen eten de bomen misschien nog wel eerder leeg dan die grote olifanten. Ze komen allemaal tegelijk uit, waardoor er in korte tijd zeer veel rupsen in de bomen zitten. Het bos is binnen no time gestript van bladeren. Maar de bomen zijn hierop voorbereid en kunnen een tweede keer bladeren groeien. Deze jonge bladeren zijn goede voeding voor de olifanten, die flink wat moeten eten. Doordat de olifanten de bomen slopen, komt er grond vrij voor andere dieren. Wilde honden kunnen hier naar alle lust jagen en het is ook een goede plek om pups groot te brengen.
Verder in de aflevering komen we nog in Madagaskar. Waar we aparte dieren zoals lemurs ofwel maki’s tegenkomen. Dit zijn een infraorde van de orde van primaten met verschillende families en grote diversiteit. Op de ringstaartmaki na leven alle lemuren vrijwel uitsluitend in bomen. Maar deze dieren hebben ook een vijand op Madagaskar: de fossa, een katachtige. Dit roofdier is nog zeldzamer dan de lemur waar hij op jaagt. Een derde van de fossas is in de afgelopen 20 jaar verdwenen doordat de bossen massaal worden gekapt. Het gebied waar hier gefilmd word is inmiddels compleet verdwenen..
Als laatste komen we bij Chernobyl. Het leegstaande gebied geeft gek genoeg een nieuwe plek voor dieren waar ze zonder last van mensen kunnen leven. De populatie wilde dieren groeit in dit gebied. Herten, vossen, dassen, przewalskipaarden en zelfs wolven zijn inmiddels veelvoorkomend in beeld hier. Dit geeft weer hoe veerkrachtig de natuur kan zijn, als het maar de kans krijgt.
Conclusie
David Attenbourgh wil echt een boodschap overbrengen over het redden van onze planeet. Helaas heeft hij het nog over ‘duurzaam vissen’ etc. Gelukkig creëren wij, als veganisten weer een beetje balans en maken een beetje ruimte voor de dieren. Hoe meer mensen we meekrijgen, hoe beter!
Op de website van Our Planet staat nog een filmpje: How to save our planet. Hij vertelt hoe we hier terecht zijn gekomen. Doordat we meer kunnen, zijn we steeds meer gaan nemen. Onze populatie groeide snel, waardoor we steeds meer nodig hebben. Helaas is nu de balans tussen natuur en mens scheef. We vervangen wild en natuur door onszelf en onze gedomesticeerde dieren. Er komen beelden van varkens en kippen langs, maar de conclusie blijft uit.
Zijn oplossing is een meer ‘wildere’ wereld is balans terugbrengen. Hiervoor is één grote verandering nodig: verklein je impact op het milieu. Alles wat we doen, moet voor altijd te doen zijn. Nu leven we op bronnen die ooit opraken. David geeft 4 doelen:
- Vervangen van fossiele brandstoffen
- Efficiënte voedselproductie! Jaja minder vlees eten dus! Eindelijk word hierover gesproken. Hij geeft duidelijk aan dat we door een andere manier van eten, voor meer mensen kunnen zorgen, dat het gezonder is en betaalbaar.
- Een beter beheer van oceanen. Zones maken, wereldwijd, waar niet gevist mag worden.
- In stand houden populaties wilde dieren. Als we land niet nodig hebben, kunnen we dit beter gebruiken voor de natuur. Ook in de stad zouden we meer natuur kunnen aanleggen.
Wij als mensen zijn juist heel goed in de wereld veranderen vertelt David. Ik vind dat hij een beetje vaag blijft, van mij mogen er meer concrete doelen worden gesteld. Dan weten mensen beter waar ze moeten beginnen. Hij vertelt nog over een mogelijke ommekeer:
Onze populatie blijft groeien, ondanks dat we minder kinderen krijgen. We leven allemaal langer, en dat word een probleem. Als het zo doorgaat, stopt de populatie een keer met deze grote groei. Er komt een punt van omslag, en dan kunnen we onze balans terugvinden.
Dit is hoopgevend. We horen maar te vaak dat we niet te redden zijn. Volgens David hebben we alleen tijd nodig. We kunnen als veganisten heel wat tijd rekken. Er worden steeds meer mensen bewust, dus ons bereik word alleen maar groter.
De serie maakt mensen, op een goede manier, wel bewust van de schaal van het probleem. Hopelijk zet het veel mensen aan het denken!
Gastblogger
Blogger
