CO2 en een plantaardige levenswijze: hoe zit dat eigenlijk?

Het begint langzaam te landen: naast autorijden, vliegen en gasverbruik levert de consumptie van vlees een grote bijdrage aan het broeikaseffect. In 2008 bracht het Planbureau voor de Leefomgeving een onderzoek naar buiten waaruit blijkt dat minder vlees eten, of zelfs de overstap naar een vegetarische leefstijl, een stevige bijdrage kan leveren aan de afname van de uitstoot van broeikasgassen. Het is een complex verhaal dat soms moeilijk uit te leggen is. Hoe zit het nu precies? In deze blog leg ik uit wat de relatie is tussen vleesconsumptie en CO₂-uitstoot. En wat het voordeel is van kiezen voor plantaardig.

Het broeikaseffect, hoe zit dat ook alweer?

CO₂ is de scheikundige uitdrukking voor koolstofdioxide. Koolstofdioxide is een broeikasgas dat van nature in de atmosfeer aanwezig is. Broeikasgassen zorgen ervoor dat de warmte van de zon wordt vastgehouden. Het is belangrijk dat deze broeikasgassen bestaan, want anders zou leven op aarde zoals wij het kennen niet mogelijk zijn vanwege de kou (de gemiddelde temperatuur zou rond de -18 graden Celsius liggen, brrr). Andere voorbeelden van broeikasgassen zijn waterdamp, methaan en lachgas.

Fijn dus, die broeikasgassen! Het probleem is alleen dat te veel broeikasgassen ook niet goed is. De hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer is de afgelopen eeuw extreem toegenomen. Hierdoor warmt de aarde verder op dan nodig is, met alle gevolgen van dien. Denk aan de extreme temperaturen, smeltende poolkappen en achteruitgang van biodiversiteit. Bij bepaalde menselijke activiteiten komen broeikasgassen vrij. CO₂is hiervan de belangrijkste. Er komt bijvoorbeeld koolstofdioxide vrij bij het gebruik van aardgas, waarmee een groot deel van de woningen in Nederland op dit moment wordt verwarmd. Ook is een groot deel van de stroom die we in Nederland verbruiken afkomstig van fossiele brandstoffen, waarbij CO₂vrijkomt. En er komt CO₂vrij bij de verbranding van motorbrandstoffen, zoals benzine en diesel in auto’s en kerosine in vliegtuigen.

Broeikasgassen en de vlees- en zuivelindustrie

Wat veel mensen niet weten, is dat ook bij de productie van vlees en zuivel broeikasgassen vrijkomen. Drie dingen spelen hierbij een rol:

Methaan en veeteelt

Herkauwende dieren, zoals koeien, produceren methaan tijdens het verteringsproces. Op deze manier komt bij de productie van vlees en zuivel ook methaan vrij. Dit, in combinatie met het feit dat er steeds meer koeien, schapen en geiten gehouden worden voor vlees en zuivel, leidt tot een toename van methaan in de atmosfeer. Methaan heeft zelfs een ruim twintig keer sterker broeikaseffect dan CO₂, dus dit draagt zeker significant bij aan het broeikaseffect.

CO2 en landgebruik

Om grond te kunnen bewerken of gebruiken voor veeteelt, wordt land gewonnen door ontbossing. Zo wordt in Zuid-Amerika veel regenwoud gekapt voor de teelt van soja voor veevoer of om dieren te kunnen laten grazen. Dit heeft direct invloed op de koolstofkringloop. Bomen nemen namelijk CO₂op uit de lucht. Het is een simpele rekensom: minder bomen = meer CO₂ in de atmosfeer.

Inefficiënt gebruik van voedsel

Indirect speelt de veehouderij een grote rol bij de uitstoot van CO₂en lachgas. Voor de productie van vlees, melk en eieren wordt veel maïs en soja aan dieren gevoerd. Bij het verbouwen van deze producten wordt vaak mest gebruikt, waarbij lachgas vrij komt. Nu zou je kunnen zeggen dat groenten dus net zo slecht zijn als dierlijke producten. Maar het probleem schuilt eerder in het inefficiënte gebruik van plantaardige producten. Soja en maïs zijn bijvoorbeeld prima geschikt voor menselijke consumptie, maar in plaats van het zelf te eten, wordt het gebruikt om dierlijke producten te produceren. Voor één kilo vlees is ruim 25 kg voer nodig. Ruim 33% van alle landbouwgrond ter wereld wordt gebruikt voor de teelt van veevoer. Hè, één derde!? Precies, leg mij maar uit wat daar logisch aan is. Onderzoekers hebben berekend dat als iedereen veganist zou worden, we een deel van de landbouwgrond die nu gebruikt wordt terug kunnen geven aan de natuur terwijl we nog steeds ruim voldoende voedsel voor iedereen kunnen produceren.

Dus…

Als je iets wil doen om klimaatverandering tegen te gaan, is kritisch kijken naar je eigen voedselconsumptie een belangrijke stap. De vlees- en zuivelindustrie dragen op grote schaal bij aan de uitstoot van broeikasgassen, zoals CO₂, methaan en lachgas. Voor een gemiddeld gezin zorgt voeding al gauw voor een kwart van hun totale uitstoot aan CO₂. Dit is meer dan bijvoorbeeld het energieverbruik in huis! Door (vaker) te kiezen voor plantaardig, kun je je eigen steentje bijdragen aan een beter milieu. Alle beetjes helpen!

Vind je het moeilijk om veganistisch te koken? Check dan de receptenpagina voor inspiratie 🙂